Op de eerste zondagmiddag van september was er op de Haarlemse Grote Markt weer de jaarlijkse Bewust/duurzaamheid markt. Het was alweer de zevende keer dat deze manifestatie plaatsvond. Milieudefensie-Haarlem was erbij met een modelspoorbaan, waarbij een trein op zonne-energie van een eigen zonnepaneel, langs Haarlemse milieu-thema’s reed. Het trok natuurlijk de nodige aandacht wat ook hielp dat we 280 handtekeningen ophaalden voor de petitie ‘Stop Schaliegas’.
Op de jaarlijkse Bewust Haarlem Markt wordt zichtbaar hoeveel mooie initiatieven en activiteiten er zijn in de regio op het gebied van duurzaamheid, gezondheid en welzijn. Een goede gelegenheid voor Milieudefensie om zich daar te presenteren en een nuttige bijdrage te leveren aan het succes van deze markt. Ons thema was dit jaar: “De Milieudefensie-trein doelbewust door Haarlem”. Duurzaam en verantwoord – want volledig op zonne-energie (ook bij sluierbewolking) – reed de Milieudefensie-trein zijn rondjes over een plattegrond door Haarlem. Op 5 punten maakte de trein een korte stop. Deze punten markeren plekken waar door acties van Milieudefensie-Haarlem goede resultaten in het belang van natuur & milieu werden behaald.
Daarom stopte de trein elke ronde enkele seconden op de volgende punten:
(1) Vondelweg bij de Hekslootpolder; al 20 jaar zijn er plannen om deze weg te verdubbelen tot 4-baans (snel)weg om zo een doorgaande route tussen de N208 en A200 te maken. Milieudefensie voert al jaren met redelijk succes krachtig actie tegen deze plannen, omdat zij vooral veel autoverkeer uitlokken en zodoende de leefbaarheid verslechteren door verkeerslawaai en luchtvervuiling (vooral fijnstof). Samen met de Vereniging Behoud de Hekslootpolder en wijkraden in Haarlem Noord wisten we met een grote actie in de verkiezingscampagne van dit voorjaar van alle partijen, behalve de VVD, de toezegging te krijgen dat de Vondelweg 2-baans blijft. Bekijk een Video-filmpje van die actie
(2) Gevelverlichting aan de Westelijke randweg; sinds 2011 voert de Haarlemse afdeling van Milieudefensie actie tegen de ’s nachts brandende natuurverstorende en energieverspillende gevelverlichting. Uit nachtelijke inspectietochten bleek bij 42 eigenaren van panden in Haarlem centrum en zuidwest de omhoogschijnende gevelverlichting ’s nachts te blijven branden. Milieudefensie vroeg met een verzoek- en argumentenbrief die bedrijven en instellingen om hun verlichting voortaan om uiterlijk middernacht uit te schakelen (wintertijd om 23.00 uur). Aangaande beveiligingsverlichting werd bijvoorbeeld geadviseerd om bewegingsdetectie toe te passen. Intussen kregen we 28 positieve reacties op ons verzoek: Bij een kantoorgebouw aan de Westelijke randweg voerde Milieudefensie eind 2011 een actie uit; met als resultaat dat ook daar de gevelverlichting nu rond 23.00 uur uit gaat. Klik hier voor een Videofilmpje van deze actie.
(3) Bijensterfte door Intratuin Cruquius; tuincentra zoals Intratuin Cruquius verkopen voor particulier gebruik veel bestrijdingsmiddelen tegen onder andere emelten, luizen, mieren en voor gazonbescherming. De nieuwe generatie pesticide-middelen blijkt echter in belangrijke mate bij te dragen aan de massale bijensterfte. Het is deze eeuw een wereldwijd probleem geworden. In Nederland overleeft jaarlijks rond de 30% van alle bijenvolken de winter niet (normaal is het maar 8 á 10%) Vaak is het niet nodig om plaaginsecten met insecticide bestrijdingsmiddelen te bestrijden én er komen inmiddels steeds meer milieu- en bij-vriendelijke middelen en methoden beschikbaar (o.a. merk ECOstyle). Bijen bestuiven meer dan 70% van onze belangrijkste landbouwgewassen zoals fruit en groente. Ze zijn dus niet alleen erg belangrijk voor het ecosysteem, maar ook voor onze voedselvoorziening. Er is Intratuin verzocht om de giftige neonicotinoïden producten uit de verkoop te halen. Ondanks dat het verzoek gepaard ging met zo’n 16000 door Milieudefensie afdelingen opgehaalde handtekeningen, blijft Intratuin deze gevaarlijke producten voorlopig nog verkopen. Wel is vooruitlopend op wettelijke voorschriften een klein aantal middelen in de ban gedaan en er is afgesproken dat Intratuin waarschuwingsbordjes bij de overige bijengif middelen plaatst. De filiaalchef zei vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid bereid te zijn om de ‘bijengiffen’ uit het assortiment te halen als de situatie inderdaad zo ernstig is als de activisten stellen.
(4) Gemeente Haarlem schaliegasvrij; Haarlem heeft zich schaliegasvrij verklaard. Hoewel er wel degelijk schaliegas in de aardkorst van onze regio verscholen blijkt, wordt hier een principieel statement gemaakt: IN DEZE GEMEENTE GEEN BORINGEN! En zo’n statement is hard nodig om, ’tegengas’ te kunnen bieden aan minister Kamp, die wat schaliegas betreft de ambitie heeft om door middel van forse investeringen schaliegas te winnen om deels in de nationale energiebehoefte te voorzien. Milieudefensie ziet schaliegas niet zitten en wel om de volgende redenen: Fracking, de aardbeving-gevoelige winmethode waarbij gashoudend gesteente wordt opengebroken door onder extreme druk water, zand en chemicaliën in de bodem te pompen, brengt een groot aantal milieurisico’s met zich mee. Zoals vergiftiging van de landbouwgrond en het drinkwater. Bovendien is schaliegas een milieuvervuilende fossiele brandstof. Investering in deze methode heeft uiteraard als nadelige consequentie dat er minder financiële middelen overblijven voor de winning van duurzame energie uit bijvoorbeeld wind en zon. Het is dan ook vanwege deze redenen dat Milieudefensie samen met de stichting Schaliegasvrij Nederland voor elkaar heeft gekregen dat Haarlem – net als 191 andere gemeenten – zich Schaliegas (winning-) vrij heeft verklaard.
(5) Windmolens op het Schoteroog; deze molens staan er dankzij voorbereidende acties van Milieudefensie-leden. Ze wekken 1 miljoen kWh op per jaar. Schone, klimaatvriendelijke energie. Al in de 80-er jaren van de vorige eeuw maakten leden van Milieudefensie Haarlem een plan voor een zogenaamde windmolenvereniging. Dat was een destijds succesvol recept voor het gezamenlijk met een aantal burgers kopen en exploiteren van een windmolen. De molen zou geplaatst worden aan de Slaperdijk bij Spaarndam. Tijdens overleg met het Haarlemse energiebedrijf over de aansluiting op het openbare net waren de deskundigen in eerste instantie heel afwijzend tegen het plan. Zij geloofden niet in de haalbaarheid. Naarmate de gesprekken vorderden kreeg het energiebedrijf steeds meer belangstelling. Na enkele maanden van overleg sloeg de stemming helemaal om. Het energiebedrijf stelde voor om zelf enkele molens neer te zetten in plaats van die ene aan de Slaperdijk. De windmolenvereniging was daarmee van de baan, maar er kwamen uiteindelijk de 4 molens die er nu staan. Binnenkort worden zij waarschijnlijk vervangen door grotere exemplaren. Bij gebrek aan wind draaiden de windmolens op de modelbaan op zonne-stroom!