Het grote farmaceutische bedrijf Teva, in het zuidoosten van de Waarderpolder, heeft op verzoek van Milieudefensie-Haarlem onlangs de gevelverlichting compleet verwijderd! Milieudefensie is daar zeer content mee omdat de omhoog-schijnende schijnwerpers tot voor kort de hele avond en nacht de grote witte gevels van de gebouwen volop in het felle licht zette. En niet alleen de gevels, ook de wolkenhemel werd in een lichtgloed gezet. Die gevelverlichting vond Teva nodig vanwege beveiliging, maar volgens Milieudefensie was het nadelig voor natuur en milieu. De overdadige omhoogschijnende gevel-verlichting is nu vervangen door naar de straat gerichte energiezuinige LED verlichting op parkeerplaatsen en langs wegjes om het gebouwencomplex.
Milieudefensie vindt het in het belang van natuur & milieu belangrijk dat er ’s nachts geen gevel- verlichting brandt. De nacht behoort donker te zijn, vooral dieren (zoals vogels, nachtvlinders, vleermuizen, uilen, egels) hebben dat nodig voor hun levenswijze. Wie in Nederland de sterrenhemel wil zien moet naar de Waddeneilanden of Zeeland. De gevelverlichtingen zijn hierbij grote boosdoeners omdat ze meestal omhoog schijnen en een groot deel van het licht onbenut de nachtelijke hemel bestraalt. Dáárbij is het natuurlijk energieverspilling en levert het dus via verbranding van fossiele brandstoffen ook een ongewenste bijdrage aan de luchtvervuiling en klimaatverandering. Op onderstaande foto is vooral de voormalige gevelverlichting van Teva in de zuidoost hoek van industrieterrein Waarderpolder te zien.
Nachtfoto van André Kuipers op ongeveer 400 km hoogte vanuit ruimtevaartuig ISS van het gebied Haarlem-Amsterdam-Leiden
Teva geeft in navolging van dik 30 andere Haarlemse ‘organisaties’ bij de gevelverlichtingsactie dus een goed voorbeeld t.b.v. natuur & milieu. Dat kan bv. helaas niet gezegd worden van het Teylers-museum dat ondanks een gouden milieukeurmerk zijn gevelverlichting de hele nacht laat stralen. En het wordt tijd dat de gemeente Haarlem nu eens de exploitatie van natuuronvriendelijke grondspots onder bomen staakt.
Maart 2018 zijn er 34 positieve reacties; (eigenlijk brandt nu op zo’n 50 adressen de gevelverlichting in de nacht niet meer omdat de organisaties “Stichting Haarlem Lichtstad” en de “Gemeente Haarlem” meerdere adressen vertegenwoordigen):
- Stedelijk Gymnasium. De grond-spotlights voor het schoolgebouw Prinsenhof gaan in de zomertijd om 24.00 uur en ’s winters om 23.00 uur uit. De uitschakeltijden zijn overeenkomstig het verzoek van Milieudefensie-Haarlem.
- Provincie Noord-Holland. Gebouw aan de Paviljoenslaan: de gevelverlichting wordt voortaan om 23.30 uur uitgeschakeld. Er wordt gebruik gemaakt van een beperkt aantal schijnwerpers met energiezuinige beamerlampen van 35W. Aan de Dreefzijde wordt de fraai gerenoveerde bebouwing met een rij grondspots beschenen die ook om 23.30 uur gedoofd worden.
- LAM ERA makelaars. Raamsingel: gevelverlichting gaat i.p.v. rond 01.30 uur, voortaan om 23.00 uur uit. Ook bekijkt men of er energie-zuinigere lampen toegepast kunnen worden.
- Van Lanschot Bankiers. Florapark: de ‘aanlichting’ van het kantoorpand wordt omstreeks 21.30 u uitgeschakeld! (zomertijd 22.30). De beveiligingsverlichting zal met behulp van schemerschakelaar + bewegingsmelder ook uit zijn als er geen beweging wordt gedetecteerd. Bij bijna alle 21 panden in Nederland wil men ongeveer dezelfde maatregelen nemen als in Haarlem. Hiermee verwacht Van Lanschot flink op energiekosten te besparen.
- Gambling Hall. Botermarkt: met een tijdklok gaan de gevellampen omstreeks 23.30 uur uit (geen lichtoverlast voor mensen die er boven wonen!).
- Flynth accountants (Cobraspen). Kennemerplein: de gevelverlichting gaat tijdens de wintertijd om 23.00 uur en in de zomertijd om 24.00 uur uit.
- Kantoorgebouw Oosterduyn (o.a. Compaan brandstoffen, Polak/Van der Linden assurantiën). Zenegroenkade / W-Randweg: de 4 op de grote voorgevel gerichte schijnwerpers gingen jarenlang omstreeks middernacht uit. Helaas bleven de lampen in 2015 tot ongeveer halverwege de nacht branden. Maar na correspondentie met de VvE van het kantoorgebouw, gaat de gevelverlichting sinds dec. 2015 ’s avonds om kwart over 11 uit (wintertijd
- IQU (technologie- en marketingbedrijf). Kenaupark: had rond de kerstdagen 2011 een spectaculaire gevelverlichting (“Strobovilla”). Na een gesprek met Milieudefensie-Haarlem heeft iQU aangekondigd geen gevelverlichting meer te zullen opstellen. iQU vindt met name een goed zichtbare sterrenhemel belangrijk.
- Rabobank. Dreef: de gevelverlichting is voorjaar 2012 voorzien van energiezuinige ledlampen en gaat voortaan om 23.00 uur uit. De aansturing van de lampen gaat d.m.v. tijdschakelaar en lichtsensor. De Rabobank wil landelijk met een pakket maatregelen komen om het energieverbruik met 20% te reduceren. Hoewel gevel-verlichting daar maar een klein percentage van uitmaakt, vindt men gevelverlichting ‘dimmen’ een goed voorbeeld van energiebesparing.
- Köster advocaten. Dreef: heeft de uitschakeltijd van de schijnwerpers vervroegd naar 23.45 uur.
- Josephkerk. Jansstraat: de gevelverlichting wordt om 24.00 uur zomertijd uitgeschakeld.
- Napoli restaurant. Houtplein: de gevelschijnwerpers gaan tussen 22 en 23.00 uur uit (sluitingstijd), de meeste zijn bovendien in 2012 vervangen door mooie hanglampen.
- Blaauw advocaten. Schotersingel: de gevelverlichting gaat in de zomertijd even na 24.00 uur uit, tijdens de wintertijd een uur eerder.
- Huizenstede makelaardij. Schotersingel: de ‘gevelschijnwerpers’ gaan ’s winters omstreeks 23.30 uur uit.
- 2Contact callcenter (Cobraspen). Prins Hendrikstraat: de gevelverlichting gaat omstreeks 23.00 uur uit.
- Laus c.s. advocaten. Nieuwe Gracht: heeft voorjaar 2012 een tijdschakelaar geïnstalleerd waarmee de lampen om ongeveer 23.30 uur uitgeschakeld worden.
- Paterskerk. Nieuwe Groenmarkt: de gevelverlichting wordt nu om 24.00 uur uitgeschakeld.
- Stichting Haarlem Lichtstad: organiseert m.n. de gevelverlichting bij tientallen winkelpanden in de Barteljorisstraat en Zijlstraat. Bijna alle lampen gaan voortaan om 24.00 uur uit (tijdens wintertijd om 23.00 uur). Er is soms overleg over diverse verlichtingsobjecten (Stadsschouwburg en Nieuwe kerk).
- Stadsschouwburg. Wilsonsplein: op initiatief van Stichting Haarlem Lichtstad is er sinds nov.’12 nu eindelijk een beschaafde, sfeervolle en energiezuinige (led) gevelverlichting. De lampjes worden om 24.00 uur uitgeschakeld.
- Hoff advocaten. Florapark: de gevelaanlichting zal ’s nachts niet meer branden, maar gaat door middel van een nieuwe klokschakelaar, voortaan om 23.30 uur uit!
- Imbema (hoogwaardige technische goederen). Mauritsstraat: de gevelverlichting gaat voortaan in de wintertijd omstreeks 22.30 uur uit (zomer 23.30 uur).
- Meijer & Sarin advocaten. Verspronckweg: de gevelverlichting wordt nu omstreeks middernacht uitgeschakeld. Voor een naamreclamebord blijven er nog wel 2 kleine spotlights branden.
- JRS makelaars. Van Eedenstraat: Is van plan om in plaats van de hele nacht brandende gevel-spotlights, minder energie-verspillende lichtreclamebalken toe te passen. In afwachting daarop zijn de gevellampen sinds zomer 2013 helemaal uitgeschakeld. Sinds begin 2015 functioneren ze weer, maar de schijnwerpers worden nu keurig om 23.00 uur uitgeschakeld.
- La Place Dreefzicht, restaurant. Fonteinlaan: de gevelverlichting zal ’s nachts niet meer branden! “Dreefzicht” gelegen langs de Haarlemmerhout, heeft ons begin 2013 laten weten dat de gevelverlichting tussen 23.00 uur en 06.00 uur uitgeschakeld zal zijn. De beveiligingsverlichting werkt met behulp van bewegingssensoren.
- De Gemeente Haarlem: die er inmiddels voor zorgt dat de aanlichting van De Waag, Amsterdamse poort, Bavo-kerk en molen De Adriaan om middernacht uitgeschakeld wordt (maar helaas m.n. die van het Stadhuis (achterkant), de Bakenesserkerk, en onder bomen op de Botermarkt en in de Prinsenhoftuin, nog tot in de nacht laat branden!), heeft op ons verzoek eind 2013 met Connexxion geregeld, dat de spotlights onder boompjes op het Stationsbusplein, niet meer de hele nacht blijven branden maar tegen 01.00 uur gedoofd worden. Ondanks dat dit Led-verlichting betreft vindt Milieudefensie dit niet meer dan logisch omdat er op dat busplein meer dan voldoende openbare verlichting is. Bovendien is opwaartse verlichting onder bomen ook niet bepaald natuurvriendelijk. – Helaas blundert de gemeente sinds 2014 met de technische realisatie hiervan!
- Sociëteit Vereeniging. Zijlweg: met ingang van voorjaar 2014 brandt de gevelverlichting alleen maar tijdens een ‘activiteit’ in het pand, en zal dus voortaan bij menselijke afwezigheid ’s nachts niet meer blijven branden. Dat is een groot verschil met voorheen toen de gevelverlichting elke avond en nacht ingeschakeld was!
- Siebert & Becker advocaten (Cobraspen). Florapark: verhuurder Cobraspen heeft februari ’14. toegezegd dat ze de gevraagde aanpassingen zullen verrichten om zorg te dragen dat de gevelverlichting om 23:00 uur uit gaat bij dit pand (en hun pand aan Wilhelminastraat 43a). Per mei 2014 bleek inderdaad dat die verlichting niet meer de hele nacht brandt!
- Cobraspen Vastgoedontwikkeling (diverse huurders). Wilhelminastraat: augustus 2014. bleek dat Cobraspen de eerder aan Milieudefensie toegezegde aanpassingen had uitgevoerd zodat de gevel-spotlights aan dit grote pand niet meer ’s nachts branden maar voortaan om 23:00 uur uit gaan.
- Rijksvastgoedbedrijf. Florapark: de sterke schijnwerperlampen (waarvan er 1 meer een boom dan het gebouw beschijnt!) die voorheen de hele nacht brandden, gaan sinds november 2015 om 23.30 uur uit (zomertijd 00.30).
- Noord-Hollands Archief. Jansstraat: de gevel- en torenverlichting brandt alleen tussen 22 en 24 uur zomertijd.
- Verhuurpand Cobraspen. Prinsen Bolwerk: Zoals aan ons beloofd worden na herhaaldelijk gesleutel aan de ‘verlichtingstechniek’, ook de laatste 2 schijnwerpers rondom het pand sinds najaar 2017 om 23.00 uur gedoofd.
- NewStar AV & IT products (diverse huurders). Wagenweg (hoek Florapark): de schijnwerper-verlichting gaat sinds november 2016 om middernacht uit.
- Boonstra Heijmeijer Makelaars & Taxateurs. Fonteinlaan: nadat vele jaren de gevelverlichting de hele nacht brandde, worden nu de schijnwerpers in de wintertijd om 23.00 uur uitgeschakeld.
- Teva pharmachemie. Swensweg: nadat Milieudefensie in 2016 Teva verzocht om de omhoog-schijnende gevelverlichting om middernacht uit te schakelen liet de wijziging een poosje op zich wachten. Dat kwam vnl. omdat Teva naar een andere methode van inbraakbeveiliging zocht. Milieudefensie heeft nog voorgesteld om bewegingsmelders aan de gevelverlichting te koppelen zodat het licht niet ’s nachts overbodig aan moet blijven. Maar Teva heeft nu dus de omhoog-schijnende gevelverlichting compleet ontmanteld, zodat zij niet alleen ’s nachts maar óók ’s avonds niet meer aan lichtvervuiling bijdraagt!
Videofilmpjes: Haarlemse grondspots met verf gedoofd (juli 2014), Milieudefensie-Haarlem doet het licht uit! (okt. 2011)